Zimorodek zwyczajny-Zamieszkuje w południowej i środkowej Europie, północnej Afryce i południowej Azji w pasie od Dekanu po Archipelag Malajski, na wchód od Sachalin i Japonii. Nie odbywa regularnych wędrówek, pojedyncze osobniki zimują nad niezamarzającymi zbiornikami, pozostałe przelatują do południowej części areału lęgowego. Występuje 7 podgatunków.Zimorodek zwyczajny jest ptakiem wędrującym jesienią z obszarów z kontynentalną zimą (północno-wschodnia Europa) do terenów z zimą łagodną, gdzie zbiorniki nie zamarzają.
Zimorodek ma krępą sylwetkę i krótki ogon. Brak wyraźnego dymorfizmu płucowego. Głowa i grzbiet niebieskie z zielonym, metalicznym połyskiem, środek grzbietu i sterówki błękitne, policzki rudawobrązowe, a szyja biała. Lotki ciemne, zewnętrzne chorągiewki niebieskozielone. Spód ciała cynamonowy. Dziób szary, mocny i długi, nogi czerwone. Sylwetka jest nieproporcjonalna – sama głowa i dziób zajmują prawie długość tułowia. Jest nieco większy od wróbla. Jego lot jest szybki i prostolinijny, często wykonuje go nisko nad wodą.
Jego zawołania są ostre. Słychać je jako przeciągliwe "tije". Jego głos przypomina też przenikliwy gwizd "tith" lub powtarzalne "tut tut".
W lutym ptaki te kończą ze swym samotniczym trybem życia i kojarzą się w pary w trakcie charakterystycznych toków. Para goni się wzajemnie po czym samiec kiwając całym ciałem pozwala podziwiać się samicy. Jako ptak terytorialny jest bardzo agresywny. Również zimą broni swojego odcinka rzeki o długości ok. 1-6 km, nawet jeśli jest to jego partner rozrodczy. Wiosną przepędza zarówno rywali, jak i małe ptaki śpiewające.
Gniazdo buduje w wygrzebanej w urwisku norze, czasem dość daleko od brzegu (stąd pierwotna nazwa ziemorodek). Oboje przyszłych rodziców uczestniczy w budowie podziemnego korytarza wykopując go za pomocą dziobów. Jego szerokość wynosi 5-6 cm, głębokość może dochodzić do metra i kończyć się wyżej niż wylot okrągłą komorą. Z czasem gromadzą się w nim ości. Nora może być wykorzystywana kilkakrotnie.
W ciągu roku wyprowadza jeden lub dwa lęgi, składając od kwietnia do lipca 6 do 8 kulistych i błyszczących jaj bezpośrednio na ziemi.
Jaja wysiadywane są przez okres 19 do 21 dni przez obydwoje rodziców. Pisklęta, gniazdowniki, opuszczają gniazdo po 22 – 27 dniach, choć jeszcze przez parę dni opiekują się nimi rodzice. Karmione są owadami i rybkami w zupełnej ciemności. Zaobserwowano, że pisklę, które dostało swoją porcję odchodzi na bok dając miejsce swojemu rodzeństwu. Młode mają matowe upierzenie, a pióra na piersi szaro obrzeżone. Lotne stają się po 23-27 dniach. Jeśli obszar lęgowy jest dogodny do rozrodu zimorodki wyprowadzają drugi lęg (czasem i trzeci). W takim przypadku samiec jeszcze wychowuje pisklęta z pierwszego zniesienia, podczas gdy samica ponownie wysiaduje jaja. Takie zachowanie pozwala zrekompensować cięższe i długie zimy, kiedy dochodzić może do uszczuplenia populacji. Po okresie godowym zimorodki żyją pojedynczo.
Lata nisko nad wodą. W czasie polowania siaduje na gałęziach nad rzeką i czatuje na ryby. Ofiara jest pod wodą najpierw namierzana wzrokiem. Z tego też powodu zamieszkuje akweny o czystej wodzie bogate w odpowiedniej wielkości ryby. Atakuje je z zasiadki lub krótkiego lotu zwisającego. Samo zanurzenie trwa sekundę, a ryba jest nabijana na dziób. Nim ją zje przenosi ją do czatowni. Jeśli pokarm jest przeznaczony dla samego ptaka to połyka go rybią głowę skierowując do przełyku przodem. W przypadku gdy podaje ją młodemu ryba jest przekręcona w dziobie. Kiedyś zimorodki były tępione, gdyż posądzano je o zjadanie istotnych dla człowieka gatunków ryb w gospodarstwach rybackich. Udowodniono jednak, że preferuje mało znaczące słonecznice, cierniki, kiełbie i ukleje.
Żywi się głównie rybami.
Objęty ścisłą ochroną gatunkową.
Głównym powodem zanikania tego niewielkiego ptaka drapieżnego jest utrata siedlisk, głównie nienaturalna obudowa zbiorników (np. likwidacja urwistych skarp), zanieczyszczenie wody i niepokojenie powodowane przez wędkarzy i wczasowiczów. Zabijano je niegdyś dla kolorowych piór i przez wyławianie ryb. Obecnie wdraża się postępowanie polegające na niszczeniu "czatowni" tego ptaka, zamiast jego masowego tępienia, jakie miało miejsce np. we Francji w latach 60.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz